Dzień Sybiraka – pamiętamy o tragicznych losach rodziny Jana Kasprowicza
Od 1991 roku organizowany jest Dzień Sybiraka ku czci ofiar i osób zesłanych na na wschód Związku Radzieckiego podczas ostatniej wojny. Jest to czas na zadumę i refleksję nad wydarzeniami sprzed kilkudziesięciu lat, ale także lekcja historii dla młodego pokolenia.
W Zakopanem uroczystości zorganizowano 15 września , w Starym Kościółku i przy symbolicznej mogile na Pęksowym Brzyzku.
Po złożeniu kwiatów pod pomnikiem Sybiraków młodzież odśpiewała „Marsz Sybiraków”.
W obchodach Światowego Dnia Sybiraka wzięły udział poczty sztandarowe ze szkół i instytucji oraz młodzież. Po uroczystościach odwiedziliśmy ze sztandarem Szkoły Podstawowej nr 9 im. Jana Kasprowicza grób córki i wnuczki Jana Kasprowicza - Janiny i Ewy Małaczyńskiej, które zostały zesłane ze Lwowa do Kazachstanu.
Kiedy Pani Janina wróciła po wojennej tułaczce na Harendę nie mówiła gdzie była, co widziała i jak zginął jej mąż. Bała się.
Anna Jarocka z Kasprowiczów tak opowiada o losach swojej siostry Janki z Kasprowiczów Małaczyńskiej:
Zdzisław Małaczyński (…) po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie w 1939 roku, został jako podpułkownik, sędzia śledczy Wojska Polskiego, wraz z grupą oficerów z rozkazu gen Langnera wysłany do Powłoczysk, skąd wbrew obietnicom głównodowodzącego Wojsk Rosyjskich, że jeńcy będą zwolnieni, cała grupa oficerów została wywieziona w niewiadomym kierunku. Jak się później okazało do obozu w Starobielsku. Prawdopodobnie obóz II.
(…) W 1940 roku, 13 kwietnia, o drugiej w nocy, Janka otworzyła drzwi stukającemu żołnierzowi sowieckiemu, który oznajmił z miejsca - wy nie macie prawa tu mieszkać, zbierajcie się do drogi. Gdy Janka osłupiała z przerażenia nie wiedziała co może zabrać, dla siebie i dzieci - Jasia i Ewy, Sowiet zachęca - bierz, wszystko ci się przyda.(...) Gdy Janka z Jasiem i Ewą wyszli z mieszkania, do którego nigdy już nie miały wrócić, już na ulicy św Zofii przy wsiadaniu do ciężarówki zobaczyli, żegnających ich z okna kamienicy z naprzeciwka rodziców kolegi Jasia, bardzo życzliwych Żydów, którzy żegnali odjeżdżających...znakiem krzyża!. I tak Janka z dziećmi wyjeżdżała ze swego mieszkania, ze swojej ulicy i ze Lwowa, do których już nie miała wrócić.
Na dworcu Głównym wsadzono ich do towarowych wagonów, przeznaczonych do transportu zesłańców, wśród których znalazła, Jaka znajomych. Podróż trwała 19 dni i jak się okazało celem był Kazachstan. Gdy przybyli na miejsce osiedlenia "Żana Semej" koło Semipałatyńska(..)
W czasie pobytu w Żana Semej Janka z Ewą były wywiezione na zsyłkę karną nad Irtysz do wydobywania alabastru, za karę, że Janka raz nie poszła do pracy przy cegłach z powodu bolesnego karbunkułu na nodze.(...)
Na zsyłce mieszkały w ziemiance z niezamykającymi się, prymitywnymi drzwiami z desek (...)
