Aktualności

Zdrowych, radosnych Świąt Wielkiej Nocy życzy Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza. Na Harendzie krokusowo!

Szanowni Państwo. Informujemy, że w wyniku  Otwartego Konkursu Ofert na realizację zadań na wsparcie realizacji zadań z zakresu kultury na rok 2022, Gmina Miasto Zakopane przyznała Stowarzyszeniu Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza dotacje: 1) na Prowadzenie Muzeum Jana Kasprowicza i Galerii obrazów Władysława Jarockiego w wysokosci 47 000 zł. oraz  2) na Wieczory na Harendzie. Spotkania w saloniku literackim Marii Kasprowiczowej w wysokości 18.000 zł Dziękujemy bardzo! 

Projekty te realizowane są od marca do grudnia 2022 r. Zapraszamy Państwa na Harendę! 

(mk)

Szanowni Państwo. Drodzy Przyjaciele Harendy.

Informujemy, że Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza uzyskało w dniu 1 grudnia 2020 roku status Organizacji Pożytku Publicznego. Oznacza to, że podatnicy rozliczający się z Urzędem Skarbowym za rok 2021, mogą przekazać na naszą działalność 1% podatku. Jeśli zdecydujecie sie Państwo wesprzeć naszą działalność, o której więcej w statucie Stowarzyszenia pod adresem http://www.harenda.com.pl/stowarzyszenie,statut to z góry dziękujemy za wsparcie.

Nasz KRS 0000067674

nr konta bankowego: 23 8821 0009 0000 0003 8436 0001

nazwa: Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, 34-500 Zakopane, ul. Harenda 12a

Dziękujemy wszystkim, którzy dotychczas wsparli naszą działalność, wpłacając darowizny na realizację celów statutowych.

Małgorzata Karpiel. Kierownik Biura SPTJK

„Bibe amorem sancti Joanni!” – „Pij miłość świętego Jana”

Na Świętego Jana, 27 grudnia, w zakopiańskiej parafii pw. Świętego Jana Apostoła i Ewangelisty na Harendzie jest odpust. Z tej okazji proboszcz  zaprasza na mszę odpustową między innymi księży z Dekanatu Zakopiańskiego. Podczas liturgii 27 grudnia święci się wino, które jest jednym z atrybutów świętego (atrybuty św. Jana to, m.in.: orzeł, diakon Prochor, gołębica, kielich z Hostią, kielich zatrutego wina z wężem).

Uroczyste poświęcenie wina, to zwyczaj XIII-wieczny, wywiedziony z żywota św. Jana, który to siłą wiary i modlitwy bez szwanku przeszedł próbę otrucia przez cesarza Domicjana. Na pamiątkę tego zdarzenia ikonografia chrześcijańska prezentuje świętego trzymającego kielich, z którego wychyla się złowrogo malutki wąż.

Kielich z zatrutym winem miał otrzymać św. Jan od kapłana Aristodemosa ze świątyni Diany w Efezie. Kapłan ów nawrócił się na chrześcijaństwo – co prawda dopiero po drugiej części eksperymentu, tj. ożywieniu przez Jana dwóch skazańców, na których wypróbowano działanie zatrutego wina – pod wrażeniem cudownej odporności jedynego z grona apostołów, który zmarł śmiercią naturalną.

Wino mszalne jest podawane przez prezbitera na koniec mszy do wypicia zgromadzonym wiernym. W krajach tradycyjnie kojarzonych z produkcją wina wierni przynoszą ze sobą do świątyni butelkę tego trunku. I na Harendzie pojawiają się od paru pat pojedynczy wierni z  „Bożym napojem życia”.

Na Harendzie Jana Kasprowicza ta tradycja jest pielęgnowana. Jest to jedyna parafia w Diecezji Krakowskiej, która ma za patrona Świętego Jana Apostoła i Ewangelistę.

Ponadto 27 grudnia każdego przypadają imieniny Jana Kasprowicza, jego córki, Janiny Małaczyńskiej i wnuka Janka Małaczyńskiego.

Nie bez powodu ten święty został patronem kościółka na Harendzie, który przeniesiony w 1948 roku z Zakrzowa, stanął nieopodal Muzeum Harenda, na ziemi przekazanej przez Marię Kasprowiczową. Stało się to za sprawą Władysława Jarockiego, zięcia poety, malarza i architekta. 

Piotr Kyc

Muzealna  choineczka w tym roku całkiem nietypowa. Są tylko lampki, gwiazda na wierzchołku i miniaturki  kasprowiczianów pośród których siedzą gospodarze tego domu - Jan i Maria Kasprowiczowie.   Książeczki wykonał Karol Jaworski, a laleczki są dziełem sprytnych rączek Ani Markiewicz. Choinkę ubierała Małgosia Karpiel i Jola Patyrak. Pomagał Krzysztof Kyc.        

      Ot, taka zaczytana choinka.  Całość lekko ma przykryć włos anielski. Zapowiedziały się jakieś anioły z piernika, bo jak tu bez aniołów przetrwać Święta Bożego Narodzenia.  

pk.

Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że w dniu 5 grudnia 2021 r.                                                                                      zmarła w Krakowie w wieku 73 lat 

MARIA NOWAK-KASPRZYSIAKOWA  z domu SIEMBAB

Obdarzona przez Marię Kasprowiczową tytułem "Córki Harendy", przez wiele lata zasiadała w kierownictwie Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, była zaangażowana w życie kulturalne Zakopanego.

                                                            Żegnamy Cię Marysiu!

"Harendzianie" ze Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczośći Jana Kasprowicza

Najbliższym składamy wyrazy współczucia

Pogrzeb śp. Marii odbedzie się w dniu 9 grudnia 2021 r. o godz. 13.00 na Cmentarzu Batowice w Krakowie

Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza kwestuje 1 listopada na Nowym Cmentarzu od wielu lat.      

Wzięliśmy udział  i w XXIX Kweście Zaduszkowej na Rzecz Ratowania Zabytkowych Nagrobków. Skład osobowy od lat ten sam: Beata Denis-Jastrzębska – sekretarz Zarządu, Małgorzata Karpiel- kustosz, kierownik biura Stowarzyszenia, Piotr Kyc -Prezesa Zarządu.

Oprócz kwestowania odwiedzamy groby osób związanych z Harendą. Są to nie tylko miejsca ostatniego spoczynku  córki Kasprowicza - Janiny Małaczyńskiej i jego wnuczki Ewy, czy  grób matki i siostry żony Kasprowicza Marii Kasprowiczowej (Maria Bunin zm. 1928 r, Anna Bunin zm.1975 r). Pamiętamy i o osobach które działały aktywnie w naszym Stowarzyszeniu.         

Organizatorem Kwesty Zaduszkowej  jest Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

Szanowni Państwo.

Informujemy, że w niedzielę 31 października 2021 r. Muzeum czynne będzie w godz. 10:00 - 12:00. Mauzoleum Jana Kasprowicza, które znajduje się w sąsiedztwie domu poety, dostępne jest przez cały dzień. Zapraszamy do odwiedzania grobu naszych Gospodarzy.

Od 1 listopada, wraz z czasem zimowym, wprowadzamy tradycyjnie nastepujące godziny otwarcia: 10:15 - 15:15. Muzeum czynne będzie jak dotychczas codziennie, z wyjątkiem poniedziałków. 

Zapraszamy serdecznie!

Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza

(mk)

OPP_2020_Wprowadzenie do sprawozdania

OPP_2020_sprawozdnie merytoryczne

OPP_2020_informacja dodatkowa

OPP_rachunek_zyskow_i_strat_2020_

OPP_2020_bilans_za 2020

Od 10 września 2021 r. w Galerii Sztuki Dwór Karwacjanów znajdującej się w Gorlicach jest czynna wystawa znakomitego rzeźbiarza Jacka Kogutka – zakopiańczyka, absolwenta Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara. Wystawie towarzyszy pięknie wydany katalog, przygotowany przez Marię Cukier oraz Barbarę Trochimiak

Mama Jacka Kogutka - pani Anna Kogutkowa przez wiele lat była kustoszem w Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie.

Warto zrobić sobie wycieczkę do Gorlic. Po drodze można wstąpić do Skansenu Wsi Podgórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku.  

Prace Jacka Kogutka będą prezentowane do 6 października br. Polecamy.  

 Z materiału organizatora wystawy:

Jacek Kogutek (1958–2020) – rzeźbiarz, konserwator zabytków, projektant ogrodów, pasjonat żeglarstwa. Urodził się w Zakopanem, gdzie ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara. Studiował konserwację zabytków w Tarnowie, a następnie konserwację zabytków architektury na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po studiach zamieszkał w Soninie (gm. Łańcut). W roku 1994 i 1996 został wyróżniony na Biennale Internazionale Dantesca w Rawennie – kolejno za rzeźbę Wrota Piekieł oraz rzeźbę L'attesa (zwaną też przez autora Wrota Czyśćca). Jest współwykonawcą szesnastu obelisków upamiętniających żołnierzy Armii Polskiej na Wschodzie gen. Władysława Andersa, które znajdują się w Uzbekistanie i w Kazachstanie. Za projekt i wykonanie rzeźbiarskich elementów na cmentarzu żołnierzy ukraińskich w Łańcucie, poległych w latach 1918–1921 w walce przeciwko bolszewickiej Rosji, otrzymał pośmiertnie Medal Świętych Cyryla i Metodego. Prace prezentował na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce, Europie, a także w Chinach. Pochowany został w wybranym przez siebie miejscu na ziemi – w Soninie.

"Realizacja dzieła przychodzi po długim czasie przemyśleń. Ma to jednak o tyle wpływ, że mam do czynienia z czymś nowym: nowym krajobrazem, świeżym wrażeniem. Nasycam się tym wszystkim już przez samo tam przebywanie. Niezależnie gdzie jestem, czy jest to Rumunia, czy Włochy, zawsze coś zostaje. Czasem zrobię kilka szkiców, zdjęć, coś zapamiętam i chcę się później w te miejsca wracać. Więc wracam – poprzez zmaterializowaną syntezę moich prac..."

Jacek Kogutek (1997)

 (pk)

Anna Jarocka z Kasprowiczów opowiada o losach swojej siostry Janki z Kasprowiczów Małaczyńskiej:

"W 1940 roku 13 kwietnia, o drugiej w nocy, Janka otworzyła drzwi stukającemu żołnierzowi sowieckiemu, który oznajmił z miejsca:  wy nie macie prawa tu mieszkać, zbierajcie się do drogi! Gdy Janka osłupiała z przerażenia nie wiedziała co może zabrać dla siebie i dzieci - Jasia i Ewy, sowiet zachęca: bierz wszystko ci się przyda.

Na wychodnym Jaś przytomnie zawołał: „Mamo ! a skrzynki z pamiątkami"! Były tam listy Ojca do naszej Matki, fotografie, dokumenty. Dzięki Jasiowi przetrwały te skrzynki z małymi stratami całą tułaczkę i dotarły po wojnie przez Londyn do kraju.

Gdy Janka z Jasiem i Ewą wyszli z mieszkania, do którego nigdy już nie miały wrócić, już na ulicy św Zofii przy wsiadaniu do ciężarówki zobaczyli, żegnających ich z okna kamienicy z naprzeciwka rodziców kolegi Jasia, bardzo życzliwych Żydów, którzy żegnali   odjeżdżających .... znakiem krzyża! I tak Janka z dziećmi wyjeżdżała ze swego mieszkania, ze swojej ulicy i ze Lwowa, do których już nie miała wrócić.

Na dworcu Głównym wsadzono ich do towarowych wagonów, przeznaczonych do transportu zesłańców, wśród których znalazła, Janka znajomych. Podróż trwała 19 dni i jak się okazało celem był Kazachstan. Gdy przybyli na miejsce osiedlenia "Żana Semej" koło Semipałatyńska, tamtejsi ludzie, gdy zobaczyli wynędzniałe po podróży, w opłakanych warunkach przeważnie kobiety i dzieci, zapytali „ a gdzie raboczyje?” O jakie 300-400 km dalej, jak się okazało, przebywały z grona lwowskich przyjaciół Janina Kiljanowa z synem Adamem i w innym miejscu p. Stasia Duczymińska dr ginekolog. Jedna miała paść byki, a druga po "specjalności" sporządzała z krowiego łajna   materiał do palenia. Mężowie tych pań podzielili los Zdzisława. Nie wiadomo gdzie i w jaki sposób zakończyli życie w daleki stronach Rosji.

W czasie pobytu w Żana Semej Janka z Ewą były wywiezione na zsyłkę karną nad Irtysz do wydobywania alabastru, za karę, że Janka raz nie poszła do pracy przy cegłach z powodu bolesnego karbunkułu na nodze.

Na zsyłce mieszkały w ziemiance z niezamykającymi się, prymitywnymi drzwiami z desek. Jakoś przeżyły te parę tygodni, wspomagane żywnością przez niedaleko mieszkających paru zesłańców Hucułów w zamian za rzeczy, które Janka na wszelki wypadek zabrała ze sobą na tę zsyłkę. Za staraniem Jasia, który dojeżdżał czasem do nich, przekonywał władze w Żana Semej, że Janka z powodu bolącej nogi nie może pracować, jak mi opowiadała czołgała się do Irtyszu, zostały z powrotem odwiezione do baraków w Żana Semej.

I jeszcze ze wspomnień z zsyłki. Nieopodal ziemianki stały krzyże na pagórku. Jakby symbol ich cierpienia w tych czasach.

Dzięki układom politycznym generałów Sikorskiego i Andersa, zesłańcy zyskali wolność. Młodzież wyjechała do wojska, Jasio z nimi. Janka z Ewą później ostatnim transportem opuściły Kazachstan. Koszmarne dwa lata o głodzie i chłodzie, w okropnych warunkach życia codziennego, wśród robactwa. Ale tułaczka trwała dalej. Następnym etapem był Teheran. Po dwóch latach w Teheranie Janka z Ewą przeżyły 2 lata w Ugandzie. Jasia z nimi nie było, bo jeszcze przed nimi wyjechał z Kazachstanu i ostatecznie osiedlił się z Angielką i zamieszkał w Nottingham.

Po długiej tułaczce, pobycie w Ugandzie w osiedlu "Koja" Janka z Ewą przyjechały do nas do Krakowa".

(Tekst przekazany dla Muzeum przez Jolantę Tacakiewicz).

mk.

Trwa remont dachu nad Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie. Remont remontowi nierówny. Tutaj chłopy, wchodzą na zgniłe krokwie i łaty. Wymieniają   zmurszałe , zagrzybione elementy konstrukcji. Nie ma zlituj się. Zabytki od środka to nie mistrzostwo sztuki budowlanej i ciesielskiej…krokwie nieokorowane, z lokatorami którzy mieszkają tam kolejne pokolenie.  Wszechobecna papierowa papa nasączone smolą. Dzięki decyzji Gminy Miasta Zakopane – Burmistrza Miasta Leszka Doruli i Komisji Kultury pod przewodnictwem Lucyny Galicy - Jureckiej budynek muzeum otrzyma nowy dach. Tradycyjny, gontem kryty, wymagający konserwacji co 5 lat.  Co będzie za 20- 30  lat? Czy Będą jeszcze firmy, ludzie , którzy potrafią mszyć, wiedzą jak ułożyć gonty ?  Kto będzie  wytwarzał gonty i z czego ?   

 Prace na Harendzie wykonuje firma Wojciecha  Pawlikowskiego Juniora w Małego Cichego. Co dalej z konserwacją architektury drewnianej? Firma ta obecnie pracuje w paru miejscach. Są to nie tylko obiekty sakralne w całej Polsce, ale i posiadłość zamożnych osób na Mazurach. To trzyma całą działalność. Powoli się  kończy era drewnianych dachów, ścian                                              i stropów…Fachowcu odchodzą na emeryturę.

A w muzeum kustosz  Małgorzata Karpiel, jak co roku zbiera  i suszy zioła i nasiona nasturcji nasturcji.           

W sobotę  4 września 2021 r. trwa dziesiąta  odsłona Narodowego Czytania. Tym razem czyta się  arcydzieło - Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej.

  To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego.

 Zakopane po raz kolejny wzięło udział  w Narodowym czytaniu. Miejska Biblioteka publiczna im. Stefana Żeromskiego zorganizowała w Muzeum Jana Kasprowicza  spotkanie z  tą wyjątkową sztuką Gabrieli Zapolskiej.

Udział wzięli pracownicy biblioteki:  Pani Dulska -Monika Stępień- Szczurek, Mela – Ewa Kowalska, Hesia – Agnieszka Bizoń, Lokatorka – Sylwia Bachleda-Księdzularz, Hanka – Jolanta Patyrak -studentka dziennikarstwa i zarazem przewodniczka po Muzeum,   Zbyszko Dulski – Piotr Kyc , prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza

 Inicjatywa ze wszech miar potrzebna i pożyteczna.      

(pk)     

Z radością informujemy, że Rada Miasta Zakopane i Burmistrz Miasta Leszek Dorula przyznali Stowarzyszeniu Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza dotację na dokończenie rozpoczętego w ubiegłym roku remontu konserwatorskiego drewnianego dachu na budynku Muzeum Jana Kasprowicza w wysokości 86.000 zł. (UCHWAŁA NR XXXI/382/2021 RADY MIASTA ZAKOPANE z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie przyznania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków).

Dziękujemy!

Przewidujemy rozpoczęcie remontu w sierpniu br.

(MK.)

W lipcu 2021 roku po raz wtóry w Muzeum Jana Kasprowicza  rzemiosła przewodnickiego i kustoszowania uczyła się w Pani Gabriela. Tymczasem Pani Gabriela będzie kontynuowała studia polonistyczne  na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dziękujemy i zapraszamy ponownie.

Realizacja projektu "Prowadzenie Muzeum Jana Kasprowicza i Galerii obrazów Władysława Jarockiego" dofinansowana jest ze środków Gminy MIasto Zakopane.  

Piotr Kyc

Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza zaprasza na mszę św. dziękczynną za życie i dzieło Jana Kasprowicza w 95. rocznicę jego śmierci, do kościółka pod wezwaniem św. Jana Apostoła i Ewangelisty na Harendzie, w dniu 1 sierpnia 2021 r. o godz. 11.00.

Po mszy św. zlożymy kwiaty na grobie Poety w mauzoleum na Harendzie.

(mk)

Pierwsza rocznica odejścia Zofii Karpiel ”Bułecki”. Rocznica  bolesna, bo to tak, jakby śmierć  stała się przed chwilą. A stało się to w czasie, kiedy zaraza po raz pierwszy zbierała śmiertelne żniwo w kraju.  Wydawało się,  że oszczędzi takie miejsca jak Zakopane.…

Dla takiego miejsca jak Muzeum Jana Kasprowicza Pani Zosia nie była celebrytką , jak się  o niej mówi. Była  osobą wierną  Harendzie od wielu lat.  Odwiedzała Muzeum Jana Kasprowicza podczas Wieczorów na Harendzie, a szczególnie - w ostatnich latach - w czasie Nocy Muzeów. Jest to zazwyczaj okres wiosennych chłodów, deszczów - ot, Zofii! Towarzystwo woli poruszać się w centrum Zakopanego, a na Harendę trafiają nieliczni. Pani Zosia była zawsze. Zjawiała się w towarzystwie koleżanek i nigdy z pustymi rękoma. Taka już była.  

5 lipca, w rok po jej pogrzebie, w miejscu, w którym Pani Zosia gościła każdego spotkali się znajomi, rodzina, i przyjaciele Ciotki Bułeckuli.  Pod Lipkami wspominano tę wyjątkową postać. Zagrała Tatrzańska Orkiestra Klimatyczna pod dyrekcją Agnieszki Kreiner ( pomysłodawczyni rocznicowego spotkania).  Zaśpiewał syn Jan Karpiel Bułecka.

Piotr Kyc

1 lipca  w Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę „Polskie style narodowe”.  Rozpoczęto tym widzeniem  serię „4 × nowoczesność”, na który złożą się cztery wystawy w MNK w latach 2021–2024 poświęcone poszukiwaniu oryginalnych wzorców modernizacyjnych w sztuce, designie i architekturze polskiej XX i XXI wieku.

Tematyka wystawy odnosi się do trwającej około roku 1900 w Europie, zwłaszcza w Europie Środkowo-Wschodniej i Skandynawii, debaty na temat stylu narodowego, czyli odrębnej stylistycznie formy wyrażającej wyjątkowość danej kultury.  

    Nie zabrakło skromnych akcentów kasprowiczowskich. Wypożyczono mebelki z Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie. Eksponowane są krzesełka i stolik zakupione przez Władysława Jarockiego - zięcia Jana Kasprowicza-  na aukcji od spadkobierców właściciela Willi Koliba w Zakopanem.

Profesor Władysław Jarocki jest również projektantem oryginalnego  krzesła jesionowego z kompletu dziecięciu z jadalni rodziny Kasprowiczów. Mebel jest eksponowany osobno.

To nie wszystko. Muzeum Narodowe w Poznaniu  przekazało biurko z nadstawą i krzesło biblioteczne Jana Kasprowicza wykonane roku 1906  przez  Wojciecha Brzegę.

Polecamy wystawę ! Pośród wielu eksponatów  można znaleźć sporo związanych z Zakopanem i tutejszą kulturą, sztuką oraz jej twórcami.   

Piotr Kyc 

NOWOŚĆ!  "Na skalnym Podhalu" - Kazimierza Tetmajera. Wznowienie . Do kupienia w Muzeum Jana Kasprowicza. Ilość egzemplarzy ograniczona.